-
1 тидерү
1) понуд. от тию 1)-11); дава́ть/дать возмо́жность каса́ться/косну́ться, прикаса́ться/прикосну́ться, тро́гать, затра́гивать, посяга́ть ( на что)2) попада́ть, попа́сть || попада́ниекыек атып, туры тидерү — (погов.) стреля́ть вкось, да попа́сть в гвоздь (букв. стреля́ть ко́со - попа́сть пря́мо, о слове, сказанном как бы невпопад, но затрагивающем сущность вопроса)
• -
2 тидерә алу
смочь попа́сть -
3 тидерү
değdirmek -
4 тидерү
-
5 тел-теш тидерү
см. тел тидерү -
6 авыз тидерү
= авыз тидереп карау1) чуть-чу́ть отве́дать (попро́бовать, отпро́бовать, испро́бовать, отку́шать) (что-л., чего-л.); притра́гиваться/притро́нуться (к еде, угощению); пригу́бливать/пригуби́ть (что-л., чего-л.); прикла́дываться/приложи́ться прост.; ирон.ашка авыз да тидермәде (тидереп карамады) — к пи́ще он и (да́же) не притра́гивался
авыз тидереп тә өлгергән — он уже́ успе́л приложи́ться
2) см. авыз итү -
7 җәберен тидерү
-
8 ирен тидерү
пригу́бить -
9 кул тидерү
1) тро́гать, бить, поби́ть || рукоприкла́дство2) см. кул сузу 5)3) бра́ться, взя́ться (за что-л.), приступи́ть (к чему-л.), быть де́льным, де́ятельным, постоя́нно за́нятым де́лом -
10 күз тидерү
= күз тигезү сгла́зить -
11 салкын тидерү
= салкын алдыру1) простуди́ться2) простуди́ть -
12 суык тидерү
1) простужа́ться/простуди́ться, просты́ть ( по своей вине)2) простужа́ть/простуди́ть ( кого-что) -
13 тел тидерү
1) задева́ть/заде́ть слова́ми; броса́ть/бро́сить обвине́ние, упрёк в а́дрес ( кого) (в ходе разговора)2) упрека́ть; придира́ться; хули́ть -
14 değdirmek
тидерү -
15 застудить
сов.; разг.( кого-что) салкын [суык] тидерү -
16 поразить
-
17 простудить
сов.( кого-что) салкын (суык) тидерү, салкын (суык) тию -
18 угодить
сов.1) (кому-чему, на кого-что) канәгатьләндерү, күңелен табу, ярау2) ( во что), разг. [өстенә] туры килү, барып чыгу, басу, төшү, эләгү3) в кого-что, кому во что, разг. [атып] тидерү, [атып] туры китерү, [сугып] тидерү, тию -
19 сүз
сущ.1) в разн. знач. сло́во, слово- || слова́рный; лекси́ческийсүз төрләндергеч кушымчалар — словоизмени́тельные су́ффиксы
сүз ясагыч кушымчалар — словообразова́тельные су́ффиксы
сүз ясалышы — словообразова́ние
сүздән эшкә күчү — переходи́ть от слов к де́лу
сүзе эштән аерылмый — (погов.) слов на ве́тер не броса́ет (букв. слова́ его́ не отрыва́ются от де́ла)
әйткән сүз - аткан ук — (посл.) сло́во не воробе́й, вы́летит -не пойма́ешь (букв. вы́сказанное сло́во - вы́пущенная стрела́)
2)а) разгово́р, речь; обсужде́ниесүз барышында — в хо́де разгово́ра (обсужде́ния)
сүзгә катнашу — уча́ствовать в разгово́ре, обсужде́нии
сүзне икенчегә бору — перевести́ разгово́р на другу́ю те́му; перемени́ть те́му
сүзеңне бүләм — прерыва́ю твою́ речь
б) сло́во, выступле́ние (на собра́нии)кунакларга сүз бирү — дать сло́во ( для выступления) гостя́м
соңгы сүз — после́днее сло́во, после́днее выcтупле́ние
сүздән мәхрүм итү — лиша́ть сло́ва
председатель сүзеннән соң — по́сле выступле́ния председа́теля
3)а) мне́ние, мысль; оце́нка, взглядкеше сүзе — чужо́е мне́ние
ул үз сүзендә калды — он оста́лся при своём мне́нии
сүз аңлату — разъясни́ть (свою́) мысль
б) молва́, слухшундый бер сүз йөри — хо́дит тако́й слух (така́я молва́)
в) выска́зывание; предложе́ние; повеле́ние; пожела́ние, заве́тминем сүзем шул сезгә — моё предложе́ние к вам таково́
ата-ана сүзе — заве́т (пожела́ние) роди́телей
кем сүзенә ышанасың? — кому́ (букв. чьим выска́зываниям) ты ве́ришь (доверя́ешь)
г) изрече́ние, афори́змата-бабалар сүзе — изрече́ния пре́дков
гыйбрәтле сүз — му́дрое изрече́ние
4) обеща́ние, сло́во; договорённость; завере́ниесүз бирү — дава́ть сло́во
сүзне кире алу — отка́зываться от сло́ва (обеща́ния, завере́ния)
5) перен.а) спле́тня, пересу́ды, то́лки, клевета́, поклёп; порица́ние, обвине́ние; инсинуа́циясүз ирештерү (җиткерү) — доводи́ть до све́дения ( кого)
б) вы́говор, порица́ние; попрёк, упрёксинең өчен сүз ишетәсем килми — я не хочу́ из-за тебя́ получи́ть вы́говор (выслу́шивать упрёки)
•- сүз үрчетү
- сүз байлыгы
- сүз составы
- сүз тамыры••сүз агышында (барышында) — по хо́ду разгово́ра
сүз алышу — см. фикер алышу
сүз башлау — приступи́ть к расска́зу (выступле́нию); нача́ть речь
сүз башы — введе́ние
сүз буткасы — суесло́вие; болтовня́
сүз буткасы пешерү (кайнату, ясау) — занима́ться суесло́вием, пустосло́вием; мно́го и бесполе́зно говори́ть
сүз белән сыйлау — угоща́ть слова́ми; корми́ть обеща́ниями
сүз бирешү — догова́риваться; дава́ть сло́во ве́рности друг дру́гу
сүз бирү — дава́ть сло́во (обеща́ние, кля́тву)
сүз итеп сөйләү — всерьёз говори́ть (чушь)
сүз иярә сүз — сло́во за́ слово
сүз йөрткән - күз йөрткән — (посл.) кто спле́тничает, тот разно́сит ого́нь
сүз йөртү — спле́тничать; доноси́ть, кля́узничать
сүз йөртүче — спле́тник, кля́узник
сүз кайтару — см. тел кайтару
сүз көрәштерү — спо́рить, пререка́ться (зря); спо́рить по́пусту
сүз көрәштерүче — спо́рщик; люби́тель пререка́ний
сүз кузгату— заговори́ть, нача́ть разгово́р ( о чём); поднима́ть вопро́с (о ком, о чём)
сүз кую — обеща́ть, дава́ть обеща́ние (что-л. сделать)
сүз салу — сде́лать предложе́ние (в немно́гих слова́х); замо́лвить слове́чко
сүз тидерү — см. тел тидерү
сүз тыңлау — слу́шаться, послу́шаться; быть покла́дистым
сүз уйнату — занима́ться суесло́вием, пустосло́вием (букв. игра́ть слова́ми)
сүз эзләп күршегә керми — (погов.) за сло́вом в карма́н не ле́зет
сүзгә (сүзенә, сүзләренә) карау — изли́шне реаги́ровать (букв. взира́ть) на( чьи) слова́
сүздән (сүз артыннан сүз) чыгу — за сло́вом сло́во
сүздән сүз чыга — сло́во сло́во роди́т, а тре́тье само́ бежи́т
сүзе үтә — к его́ слова́м прислу́шиваются
сүзен бирмәү — ни за что́ не соглаша́ться; наста́ивать на своём ( вопреки очевидности)
(үз) сүзен сүз итү — упо́рно добива́ться своего́
сүзендә тору — сдержа́ть сло́во
сүзеннән чыкмау — не сметь ослу́шаться; всегда́ сле́довать сове́ту, мне́нию ( кого)
сүзне җилгә ташламау — не броса́ть слов на ве́тер
- сүз алу- сүз арасында
- сүз әйтү
- сүз бер
- сүз бер булу
- сүз беркетү
- сүз берләштерү
- сүз дә юк
- сүз куерту
- сүз кушу
- сүз кату
- сүз рәте
- сүз тыңлаучан
- сүз юк
- сүзгә килү
- сүздә тору
- сүзе берегү
- сүзләре берегү -
20 всадить
См. также в других словарях:
тидерү — 1. (Тию) 2. Мылтыктан һ. б. уңышлы рәв. төзәп ату кыек атып туры тидерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
исле — I. с. 1. Нин. б. ис аңкытып торган. Хуш исле 2. Ис тидерә торган. ИСЛЕ БОРЧАК – Кузаклылар семь. нәзек сабаклы, хуш исле чәчәкле декоратив үсемлек; рус. Душистый горошек. ИСЛЕ ГӨЛ – 1. Ирен чәчәклеләр семь. вак яфраклы, бик хуш исле үсемлек; рус … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кушыру — 1. Кулларны янәшә китереп кую, берсе өстенә икенчесен китереп кую. Күкрәк каршысына китереп кулларның учларын бер берсенә тидерү 2. Аякларны берсе өстенә икенчесен чалыштырып салу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өшетү — 1. Туңдыру, салкын тидерү борынын өшетте 2. Өшеттерү 3. Берәр дару ярдәмендә тәнне сизмәслек хәлгә китерү, туңдыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тел-теш — Сүгелү, тиргәш. ТЕЛ ТЕШ ТИДЕРҮ – Шелтәләү, яманлау, гаепләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тигезү — 1. (Тию) 2. Аз гына, бер ноктада гына тидерү, тиеп торгандай итү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тигерү — 1. (Тию) 2. Мылтыктан һ. б. уңышлы рәв. төзәп ату кыек атып туры тидерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тиерү — диал. Китерү, тидерү зарар тиерү – файда тиерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тоту — 1. Берәр нәрсәне бармаклар яки корал һ. б. белән эләктерү. Берәр нәрсәгә кул тидерү 2. Нәр. б. хәрәкәтенә комачаулык итү, аларны туктату, тоткарлау. Кем. б. эләктереп алып җибәрми тору 3. Нәр. б. хәрәкәтен вакытлыча туктату, тоткарлау, кичектерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төртү — 1. Берәр нәрсәнең очлы башы белән орыну, җиңелчә кадау. Кем. б. игътибарын берәр нәрсәгә юнәлтү яки ишарә итү өчен аңа акрын гына кагылу 2. Берәр нәрсәне икенче нәрсәгә тидерү, терәү 3. күч. (Башны) түбәнгә ию, аска карау 4. күч. Ятышсыз, авыр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үбү — Мәхәббәт, дуслык, ихтирам билгесе итеп, шулай ук очрашканда, саубуллашканда иреннәрне берәрсенең иреннәренә (битенә, кулына) яки әйбергә тидерү, тидереп алу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
